Śmierć drzew - cichy wpływ burz na lasy deszczowe
04 lipca 2025
Lasy tropikalne to jeden z najważniejszych ekosystemów na Ziemi – magazynują węgiel, wspierają bioróżnorodność i regulują klimat. Niestety, śmierć drzew w tych lasach postępuje szybciej niż kiedykolwiek wcześniej. Chociaż wylesianie wciąż jest główną przyczyną utraty lasów, badacze zauważają, że również nienaruszone obszary doświadczają gwałtownego wzrostu liczby obumierających drzew.
Dotąd podejrzewano, że za ten trend odpowiadają głównie susze, wysokie temperatury i pożary. Jednak nowe badania wskazują innego, mniej znanego sprawcę.
Burze konwekcyjne jako ukryta przyczyna śmierci drzew
Jak pokazuje artykuł opublikowany w Ecology Letters to burze konwekcyjne – krótkie, ale intensywne zjawiska pogodowe – mogą odpowiadać za nawet 60% przypadków śmierci drzew w niektórych regionach tropików. Te gwałtowne burze, charakteryzujące się silnym wiatrem i uderzeniami piorunów, łamią i przewracają drzewa, często zanim osiągną pełną dojrzałość.
Wraz z ociepleniem klimatu i wzrostem częstotliwości burz, ich wpływ na śmierć drzew będzie prawdopodobnie jeszcze większy.
Zmiana klimatu a przyszłość lasów
Lasy tropikalne to płuca planety, ale śmierć drzew zmienia ich strukturę i ogranicza zdolność do magazynowania dwutlenku węgla. To z kolei wpływa na globalny klimat i wymaga pilnej rewizji strategii ochrony tych ekosystemów.
Zrozumienie dokładnych przyczyn obumierania drzew jest kluczowe, by móc sadzić i chronić gatunki najbardziej odporne na burze. Błędy popełnione dziś mogą przynieść skutki dopiero za kilkadziesiąt lat.
Burze – niedoceniany czynnik w modelach klimatycznych
Jak zauważają autorzy, śmierć drzew spowodowana burzami była przez lata pomijana w badaniach i modelach klimatycznych. W przeciwieństwie do temperatury i opadów, których pomiar jest stosunkowo prosty, burze mają charakter lokalny i trudniej je monitorować.
Jednak nowe analizy wskazują, że uwzględnienie burz może radykalnie zmienić dotychczasowe wnioski. W niektórych modelach po dodaniu danych o burzach przestają być widoczne dotąd ustalone zależności między temperaturą a spadkiem zasobów węgla w lasach.
Wnioski: śmierć drzew wymaga nowego podejścia
Dotychczasowa polityka klimatyczna i ochrona przyrody rzadko uwzględniały burze jako realne zagrożenie dla lasów. Tymczasem badania jasno pokazują, że śmierć drzew spowodowana burzami może mieć większy wpływ na klimat niż wcześniej sądzono.
Jeśli chcemy skutecznie chronić tropikalne lasy – i klimat całej planety – musimy włączyć burze do modeli i strategii działań. Tylko wtedy możemy realnie planować zrównoważoną przyszłość.
